Η Μεγάλη Τρίτη και η Σημασία της στην Ορθόδοξη Πίστη
Η Μεγάλη Τρίτη αποτελεί μια ιδιαίτερη ημέρα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αφιερωμένη στην προνοητικότητα και την εγρήγορση των πιστών. Κατά τη διάρκεια αυτής της ημέρας, διαβάζεται η παραβολή των δέκα παρθένων και το φημισμένο τροπάριο της Κασσιανής, που είναι γεμάτο ποιητική ομορφιά και θρησκευτική συναισθησία. Το τροπάριο αυτό αρχίζει με τα λόγια: «Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή», και περιγράφει τη μετάνοια μίας αμαρτωλής γυναίκας που με δάκρυα και μύρο πλησίασε τον Κύριο, ζητώντας συγχώρεση.
Η ιστορία της Κασσιανής είναι σφιχτά συνδεδεμένη με το τροπάριο αυτό. Ήταν η μεγαλύτερη βυζαντινή ποιήτρια και η ομορφιά της εντυπωσίασε τον αυτοκράτορα Θεόφιλο. Πριν επιλέξει να την παντρευτεί, τη δοκίμασε ζητώντας της να απαντήσει σε ένα δύσκολο ερώτημα. «Από τη γυναίκα ξεκινούν τα κακά», είπε, υπονοώντας την Εύα και την πτώση του ανθρώπου. Η Κασσιανή, όμως, του απάντησε ότι από τη γυναίκα πηγάζουν και τα καλύτερα, αναφερόμενη στην Παναγία, κάτι που προκάλεσε την οργή του αυτοκράτορα.
Η αποστομωτική αυτή απάντηση οδήγησε τον Θεόφιλο να την απορρίψει και να διαλέξει ως σύζυγό του τη Θεοδώρα, ενώ η Κασσιανή έγινε μοναχή και αφιερώθηκε στη λατρεία του Θεού. Τα ποιήματα της αποδεικνύουν ότι η αγάπη προς τον Χριστό ελευθερώνει πραγματικά τον άνθρωπο.
Το τροπάριο της Κασσιανής
Το τροπάριο που έγραψε η Κασσιανή αποπνέει την ένταση του πόνου και της μετάνοιας. Ξεκινά με λόγια που αποτυπώνουν την αγωνία της αμαρτωλής γυναίκας, η οποία προσέρχεται με συντριβή και δάκρυα, ζητώντας έλεος από τον Κύριο. Στις στίχους περιγράφει την εσωτερική της μάχη, τον ασταμάτητο αγώνα της με την αμαρτία και την αναζήτηση σωτηρίας.
«Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα Γυνή, την σην αισθομένη Θεότητα, μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν, οδυρομένη μύρα σοι, προ του ενταφιασμού κομίζει,» αναδεικνύει την ταπεινότητα και τη συντριβή της ψυχής της. Το τροπάριο καταλήγει με μια ικεσία προς τον Θεό να μην την παρατήσει, ενισχύοντας την εικόνα του Σωτήρα που είναι γεμάτος έλεος.
Η πλάση του Θεού και οι πιστοί
Αυτή η ημέρα των Παθών προοιωνίζεται την πορεία του Χριστού προς την ανάσταση και τα σωτήρια παθήματα Του. Ο Νυμφίος της Εκκλησίας, αναμένοντας το εκούσιο Πάθος, καλεί τους πιστούς να συμμετάσχουν και να γίνουν κοινωνοί της σωτηρίας, προσφέροντας τους την ελπίδα και τον φωτισμό της αναστάσιμης χαράς.
Η λογοτεχνική αναφορά στη Μεγάλη Τρίτη
Η «Μεγάλη Τρίτη» δεν είναι μόνο μια θρησκευτική ημέρα αλλά και μια πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες και ποιητές. Επιπλέον, ο Νίκος Γκάτσος στην ποιητική του συλλογή χρησιμοποιεί την ημέρα ως ένα μέσο για να εκφράσει την αντίθεση μεταξύ σωτηρίας και αμαρτίας.
Με την παρατήρηση:«Κάτω απ’ τα λάβαρα της Ρώμης στην τέντα της Μαγδαληνής εσύ πατέρας της συγγνώμης κι εμείς παιδιά της ηδονής», προβάλλει τη διαρκή αντίφαση του ανθρώπου σε μια κοινωνία που ασχολείται με τη μετάνοια και το αμάρτημα.
Η Μεγάλη Τρίτη είναι μια ημέρα περισυλλογής που καλεί τους πιστούς να εξετάσουν τη ζωή τους, τις αμαρτίες τους και την αναγκαιότητα της μετάνοιας, προσδοκώντας πάντοτε τη χάρη και το έλεος του Θεού.
